Σπούδασε στην Φιλοσοφική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης,Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, κατεύθυνση Βυζαντινών και Νεολελληνικών Σπουδών, πραγματοποίησε Μεταπτυχιακές Σπουδές, Διδακτορικό στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων (1978), Μεταδιδακτορικές Ερευνητικές Σπουδές με υποτροφία της Ακαδημίας Αθηνών στο Institut für Byzantinisk του Πανεπιστημίου της Βιέννης (1980-1983).
Διετέλεσε Πρόεδρος στο Τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας του ΔΠΘ από το 1992 ώς το 2010, Πρόεδρος στην Διοικούσα Επιτροπή του Τμήματος Ελληνικής Φιλολογίας του ΔΠΘ (1993-1994), Πρόεδρος στην Διοικούσα Επιτροπή του Τμήματος Γλώσσας, Ιστο- ρίας και Πολιτισμού Παρευξεινίων Χωρών του ΔΠΘ (2002), Πρόεδρος και Ιδρυτικό Μέλος του Τμήματος Ελληνικής Γλώσσας του Trakya Universitesi της Αδριανουπόλεως (2007-2008), Διευθυντής του Εργαστηρίου Παλαιογραφίας του ΔΠΘ (1993-2017), Mέλος της Συγκλήτου του ΔΠΘ (1991-2010), Διευθυντής του Διεθνούς Θερινού Σχολείου του ΔΠΘ (1992-1995), Mέλος της Επιτροπής Ερευνών του ΔΠΘ (1997-2006), Πρόεδρος της Επιτροπής Παραρτήματος Καβάλας (Aνατολικής Μακεδονίας – Θράκης) του Ινστιτού- του Δημοκρατίας “Κωνσταντίνος Καραμανλής” (2005), εκπρόσωπος του ΔΠΘ στην Ε- θνική Επιτροπή για το Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας (1996), μέλος της Επιτροπής για την πιστοποίηση της γλωσσομάθειας στην Ρωσσική Γλώσσα του Υπουρ- γείου Παιδείας (2008).
Συνέθεσε τα Προεδρικά Διατάγματα ιδρύσεως των Τμημάτων Ελληνικής Φιλολο- γίας και Γλώσσας (1992), Ιστορίας και Πολιτισμού Παρευξεινίων Χωρών του ΔΠΘ (1999), του Εργαστηρίου Παλαιογραφίας, Συντηρήσεως Χειρογράφων και Παλαιοτύπων Βιβλίων του ΔΠΘ (1993), όπως, επίσης, και ίδρυσε το Διεθνές Θερινό Σχολείο Ελληνικής Γλώσσας, Ιστορίας και Πολιτισμού για ξένους του ΔΠΘ (1992).
Τιμήθηκε από τον Φιλολογικό Σύλλογο Παρνασσός, αναγόρευση σε μέλος επί τιμή(2003), από την Ακαδημία Αθηνών, ετήσιο βραβείο (2007), για το βιβλίο του: Ταφικά Μνημεία της Πόλης, Α´ Σισλί – Έμποροι και Tραπεζίτες, από τον Οικουμενικό Θρόνο με το οφφίκιο του Άρχοντος Υπομνηματογράφου (2009), από τo Traκya Universitesi με τον τίτλο του Επιτίμου Διδάκτορος (Professor Honoris Causa) (2011), από την Ακαδημία Α- θηνών, και πάλι, ετήσιο βραβείο (2018), για το βιβλίο του: Η λεηλασία της Εικοσιφοινίσ– σης, Εκκλησιαστικά κειμήλια, βυζαντινοί κώδικες και άλλα πολιτιστικά αγαθά κλαπέντα από τους Βουλγάρους (27 Mαρτίου 1917), Εκατό χρόνια από την κλοπή (1917-2017), από την Μητρόπολη Μαρωνείας και Κομοτηνής με τον Χρυσό Σταυρό (2006) και από άλλα ελληνικά και ξένα ιδρύματα για την συμβολή του στην προώθηση των Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών.
Ίδρυσε και διευθύνει την Εκδοτική Επιστημονική Σειρά “Βυζαντινή Βιβλιοθήκη” (έ- χουν εκδοθεί περισσότεροι από 20 τόμοι επιστημονικών συγγραμμάτων) και την Επι- στημονική Επετηρίδα Ελληνικής και Οθωμανικής Παλαιογραφίας “AΠΟ-ΦΩΝΗΣ” (έχουν εκδοθεί 7 τόμοι).
Συνέγραψε περισσότερα από 30 επιστημονικά αυτοτελή βιβλία που αφορούν σε θέματα Βυζαντινής Φιλολογίας και Ιστορίας, Αριστοτελικής Σχολιαστικής Φιλοσοφίας, Κωδικολογίας και Ελληνικής Παλαιογραφίας, Αντιρρητικής Φιλολογίας, Μεταβυζαντι- νής Φιλολογίας και Ιστορίας κ.ά., επιμελήθηκε περισσότερους από 15 επετειακούς, αφιερωματικούς τόμους και εκδόσεις Πρακτικών, έχει δε περισσότερες από 160 δημοσιεύσεις σε επιστημονικά περιοδικά στην Ελλάδα και στο Εξωτερικό.